Specjalista od uzależnień to profesjonalista zajmujący się diagnozowaniem, leczeniem i wsparciem osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, alkoholu, hazardu lub innych nałogów behawioralnych. Specjalista od uzależnień współpracuje z pacjentami nad odbudową funkcjonowania społecznego i emocjonalnego oraz wprowadza strategie zapobiegania nawrotom.
Obowiązki i zadania:
- diagnozowanie uzależnień i problemów behawioralnych u pacjentów,
- prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej,
- opracowywanie i wdrażanie planów leczenia oraz programów rehabilitacyjnych,
- współpraca z psychiatrami, psychologami, terapeutami oraz rodzinami pacjentów,
- monitorowanie postępów leczenia i dostosowywanie metod terapii,
- edukacja pacjentów i ich rodzin w zakresie profilaktyki nawrotów i zdrowego stylu życia.
Wymagania dotyczące wykształcenia:
- wykształcenie wyższe w zakresie psychologii, pedagogiki, pracy socjalnej, medycyny lub pokrewne,
- ukończone kursy i szkolenia specjalistyczne z terapii uzależnień,
- ciągłe doskonalenie zawodowe poprzez udział w konferencjach i szkoleniach branżowych.
Cechy osobowości i umiejętności:
Dobry specjalista od uzależnień powinien mieć:
- empatię i cierpliwość w pracy z osobami w trudnej sytuacji,
- zdolności komunikacyjne i negocjacyjne,
- odporność na stres i umiejętność pracy w kryzysowych sytuacjach,
- decyzyjność i konsekwencję w prowadzeniu terapii,
- umiejętność pracy w zespole interdyscyplinarnym.
Typy MBTI:
- ENFJ – empatyczny i komunikatywny, dobrze motywuje pacjentów,
- ESFJ – wspierający, potrafi organizować terapię grupową,
- INFJ – intuicyjny, pomaga pacjentom w zrozumieniu ich problemów,
- ISTJ – uporządkowany, monitoruje postępy leczenia i stosuje procedury,
- ISFJ – cierpliwy i odpowiedzialny, buduje stabilną strukturę wsparcia dla pacjentów.
Miejsca pracy:
Specjalista od uzależnień może pracować w:
- ośrodkach terapii uzależnień stacjonarnych i ambulatoryjnych,
- poradniach zdrowia psychicznego,
- szpitalach psychiatrycznych, oddziałach detoksykacyjnych,
- instytucjach edukacyjnych i organizacjach non-profit, prowadzących programy profilaktyczne,
- prywatnej praktyce terapeutycznej.
Miejsce w hierarchii w miejscu pracy:
Specjalista od uzależnień pracuje zazwyczaj w zespole interdyscyplinarnym, czasem jako koordynator terapii lub kierownik grupy terapeutycznej. W ośrodkach prywatnych może pracować samodzielnie, prowadząc własną praktykę.
Kontakt w pracy:
Specjalista ma bezpośredni, często intensywny kontakt z pacjentami oraz ich rodzinami. Regularnie współpracuje z lekarzami, psychologami i terapeutami, a praca wymaga umiejętności budowania zaufania i wspierania pacjentów w trudnych momentach.
Zarobki:
Wynagrodzenie specjalisty od uzależnień w Polsce w sektorze publicznym wynosi średnio 4 000 – 8 000 PLN brutto miesięcznie. W prywatnej praktyce lub przy prowadzeniu grup terapeutycznych dochody mogą być wyższe – stawki za sesję indywidualną zwykle wynoszą 100–250 PLN, a za grupową 50–150 PLN za osobę.